Շենքերի էներգաարդյունավետ արդիականացումն աշխուժացնում է համայնքային կյանքը. քաղաքացիական հասարակության գնահատականները Սյունիքից

Հայաստանում էներգաարդյունավետության զարգացման համար տարբեր ծրագրեր են արվում: Հիմնականում արդյունքները գնահատում ենք՝ բնակիչների, պետական կառույցների, միջազգային գործընկերների տեսանկյունից: Այս անգամ փորձ ենք արել ներկայացնել քաղաքացիական հասարակության պատկերացումները երկրում էներգաարդյունավետության հեռանկարների մասին:

Երկար ժամանակ պահանջվեց գտնել համայնքային ՀԿ, որը գործունեություն է ծավալում էներգաարդյունավետության և հարակից ոլորտներում: Ավելին՝ կենտրոնացած է համայնքներում տեղեկատվության տարածման և իրազեկվածության բարձրացման միջոցառումների վրա:

Այս ջանքերը հիմնականում ուղղված են եղել ուսանողներին, մանկավարժներին և ձեռնարկատերերին, որոնք իրենց համայնքների կարևոր փոփոխությունների նախաձեռնողներն են։   

Ծանոթացանք «Կայուն Զարգացում»հասարակական կազմակերպության գործունեությանը, որը տեղակայված է Սյունիքի մարզի Կապան քաղաքում և որոշեցինք զրուցել ղեկավարի հետ: Արմեն Փարսադանյանը ոգևորված պատմում է վերջին տարիներին մարզում իրականացված ծրագրերն ու դրանց արդյունքները:

Նույն մարզի՝ Քաջարան քաղաքի, վերջին տարիներին էներգաաարդյունավետ արդիականացված բնակելի շենքերի կողքով քայլելիս՝ նա մատնացույց է անում շենքերը և նկատում.

«Էներգաարդյունավետությունը նախևառաջ հարմարավետություն է՝ ոչ միայն ջերմային, այլև «շենքային» և «բնակարանային»: Մարդկանց կենցաղային պայմանները բարելավվել են, շենքերը թարմ տեսք են ստացել և ամենակարևորը՝ կոմունալ ծախսերը նվազել են…»:

Բնակիչներն արդեն ընտրում են խելամիտ վերանորոգում

Նրա խոսքով, համայնքի գրեթե բոլոր բնակավայրերում մարդիկ ունեն պատկերացում շենքերի էներգաարդյունավետ վերանորոգման մասին: Բնակիչները վերջին մի քանի տարիներին իրենց տանը կամ բնակարանում վերանորոգում իրականացնելիս անպայմանորեն կիրառում են էներգաարդյունավետ լուծումներ.

«Ամենատարածվածը լուսամուտների, լամպերի փոխարինումն է ավելի ջերմամեկուսիչ և արդյունավետ տարբերակներով:

Շատերն ուշադրություն են դարձնում արտաքին պատերի ջերմամեկուսացմանը, նկուղների բարեկարգմանը, ջեռուցման կաթսայի ընտրությանը, արևային կայանների տեղադրմանը և այլն»:

Տեղական շուկան արձագանքում է պահանջարկին

Համայնքներում շինանյութերի խանութները, ըստ ՀԿ ներկայացուցչի, էներգաարդյունավետ արդիականացման համար ունեն տարբեր նյութեր, շինվածքներ, տրամադրում են խորհրդատվություն, ըստ մարդկանց կարիքների օգնում ընտրության հարցում:

«Առաջարկի նման որակին և բազմազանությանը նպաստել է աճող պահանջարկը: Էներգաարդյունավետ արդիականացման օգուտների մասին տեղեկությունները շատ վարակիչ են, արագ տարածվում են, մարդկանց մղում հստակ քայլերի»:

2014թ-ին «Կայուն Զարգացում» ՀԿ-ն Հայաստանի Ազգային Պոլիտեխնիկական համալսարանի Կապանի մասնաճյուղում հիմնադրել է Էներգաարդյունավետության և վերականգնվող էներգետիկայի լաբորատորիա, որը հագեցած է անհրաժեշտ նյութատեխնիկական բազայով և մասնագիտական գրականությամբ։

Կենսունակ լուծում՝ տեղական կարողությունների զարգացման միջոցով

Քանի որ Կապանը և հարակից համայնքները հեռու են Երևանից, Փարսադանյանը կարևոր է համարում տեղում էներգաարդյունավետության մասնագետներ վերապատրաստել, նախ որովհետև պահաջարկը կա, երկրորդ՝ բոլոր միջազգային ծրագրերը ժամանակավոր են և լավ կլինի ծրագրերի արդյունքում կուտակված գիտելիքն ու փորձը մնա համայնքներում:

Հասարակական կյանքի ակտիվացում և տնտեսական օգուտներ

Փարսադանյանն ասում է, էներգաարդյունավետության բարձրացման ուղղությամբ իրականացվող ծրագրերը մեծ աշխուժություն են բերել համայնքներ: Դրանք տնտեսական օգուտներ են տալիս, բարձրացնում իրազեկվածությունը, բնապահպանական խնդիրներ լուծում:

Էներգախնայողություն՝ նաև խոշոր տնտեսվարողների համար

«Ծրագրերը հիմնականում ընդգրկում են համայնքապատկան և բնակելի շենքերը, սակայն կարծում եմ՝ էներգաարդյունավետության բարձրացման տեսանկյունից կարևոր է նաև տնտեսական սուբյեկտների հետ աշխատանքը։ Օրինակ, հանքարդյունաբերության ոլորտում աշխատող մեկ սարքավորման սպառած էներգիան մոտ հազար բնակարանի ծախսի է հավասար», -նշում է մեր զրուցակիցը:

Նրա խոսքով, էներգաարդյունավետության ավելի լավ արդյունքների համար այս ուղղությունը ևս պետք է հաշվի առնել, որպեսզի փոփոխությունն ավելի ընդգրկուն, տեսանելի և տարածական լինի:

Շարունակականության անհրաժեշտություն

«Իսկ փոփոխությունը միանշանակ է, դրական և կյանքի որակ փոխող: Մնում է պահել տեմպը, շարունակաբար աշխատել մարդկանց հետ, բացատրել էներգաարդյունավետության կարևորությունը, տնտեսական և կլիմայական օգուտները: Միայն այդպես կկարողանանք ապահովել երկարաժամկետ արդյունք»:

Սկզբնաղբյուրը՝ https://www.undp.org/armenia